Op 14 juni 2018 vroegen wij namens onze Stichting Behoud Erfgoed en Identiteit Moergestel aandacht voor het bouwplan “Bommelhof”. In de brief spraken wij naast onze waardering voor het aanpakken van de schandvlek in ons dorp, onze zorg uit over de omvang en locatie van dit nieuwbouwplan. Wij wezen op de massaliteit van de beoogde bebouwing en onherstelbare aantasting van de dorpse identiteit van de locatie rondom de kerk. Het voorliggende ontwerp heeft die zorgen niet weggenomen; integendeel. De kortste afstand van het schip en de zijbeuk van de kerk tot de nieuwe bebouwing bedraagt straks hooguit enkele meters. De karakteristieke lichtinval in de kerk, door de gebrandschilderde ramen, behoort straks tot het verleden. Bovendien zal het vrije zicht op de kerk vanuit de Schoolstraat worden ontnomen.

Wij zijn nog altijd van mening dat een dergelijke bebouwing niet past bij een kerkgebouw met Middeleeuwse toren midden in een Brabants dorp. Dergelijke bouwwerken verdienen een locatie met de nodige vrije ruimte. Wij zonden u destijds een aantal foto’s die een en ander illustreren.
Daarnaast hebben wij als stichting op 26 nov 2018 aandacht gevraagd voor de karakteristieke hoogstam-fruitboomgaard, direct grenzend achter de beoogde nieuwbouw en voor het onderhoud van de dorpspaadjes. De boomgaard die ook grenst aan het karakteristieke Pastoorspaadje, is uniek. Eertijds kwamen dergelijke boomgaarden veel voor in de Brabantse dorpen. De boomgaard aan het Pastoorspaadje is de enige die in het centrum van Moergestel is overgebleven. Omdat de boomgaard, evenals het Pastoorspaadje en het Torenpad, unieke beeldbepalende elementen zijn voor de cultuurhistorische identiteit van Moergestel, verdienen deze objecten in onze ogen bescherming. Spijtig genoeg is op deze brief vanuit de Gemeente geen reactie gekomen. Voor de staat waarin het Torenpad verkeert, zullen wij daarom op korte termijn opnieuw de aandacht vragen van de dorpsbewoners en het Gemeentebestuur.

In verband met de plannen “Bommelhof” vroegen wij destijds om overleg. Het Gemeentebestuur verwees hiervoor naar het bestuur van Woningstichting Leystromen. Dit heeft niet geleid tot wezenlijke aanpassingen van het project.
Inmiddels heeft ook de Monumentencommissie zich over het project uitgelaten. Ondanks het feit dat deze commissie ten aanzien van het plan geen wettelijke adviesbevoegdheid heeft, heeft men, vanwege de kwetsbaarheid van de locatie, gemeend het bouwplan te moeten toetsen aan cultuur- en bouwhistorische aspecten. Het advies c.q. standpunt van de Monumentencommissie luidt samengevat als volgt:

“De locatie vraagt om een zeer zorgvuldige invulling die recht doet aan waarden van het monument en deze ondersteunen en versterken. Bij het nu voorliggende ontwerp heeft de commissie bedenkingen. Dit vraagt in haar ogen om een grotere ontwerpinspanning.”

De Monumentencommissie heeft alle, in haar optiek, relevante aspecten uitgewerkt en voorzien van adviezen en suggesties. Onze stichting is teleurgesteld over het feit dat de goede raad van de Monumentencommissie niet wordt erkend en overgenomen.
Er moet geen misverstand bestaan over het feit dat wij begrip hebben voor het feit dat het plan in een woonbehoefte voorziet en dat deze behoefte binnen de geldende regels van het bestemmingsplan kan worden gerealiseerd. Maar anderzijds menen wij dat er te weinig recht wordt gedaan aan de zorgen over de zware inbreuk op het dorps-historisch karakter van de locatie en de adviezen en die maatschappelijke organisaties hierover hebben uitgebracht. Met die organisaties bedoelen wij de Stichting Vrienden van
St. Jan, de Monumentencommissie en onze Stichting. Wij vinden dat het tot de maatschappelijke verantwoordelijkheid van uw Gemeentebestuur en de Woningstichting behoort, om de geluiden van maatschappelijke organisaties serieus te nemen en bij planvorming te betrekken. Kennelijk beschouwen de Gemeente en de ontwikkelaar dit als een gepasseerd station en wil men het laten aankomen op juridische procedures. Dat is niet de weg die onze Stichting voorstaat. Wij geloven in verstandig,
duurzaam beheer van cultuurhistorisch erfgoed, in overleg met alle betrokken partijen, zonder escalatie en verharding van standpunten. Die leiden immers enkel tot vertraging van projecten en hoge kosten.
Dat het Gemeentebestuur en de Woningstichting de maatschappelijke geluiden deels negeren, vinden wij teleurstellend en een gemiste kans.

Wij sluiten af met de herhaling van de opmerking in onze eerstgenoemde brief. “Wij merken op dat het onze stichting niet te doen is om de ontwikkelingen van deze tijd te weren, maar om een eigentijdse aanpak en invulling van de ruimtelijke ordening, met respect voor omstandigheden
en factoren die gedurende vele decennia en soms eeuwen de identiteit en karakteristiek van ons dorp hebben bepaald. “

Onze stichting hoopt en vertrouwt op een gepaste reactie.

Met vriendelijke groet

Stichting Erfgoed Moergestel

20200427 – brief in zake Bommelhof 2 Gemeente Oisterwijk – Stichting Erfgoed