Beschrijving
KERKPAADJES
De nu nog aanwezige kerkpaadjes zijn waardevolle cultuurhistorische elementen in het landschap en dorp. Inmiddels zijn al veel van die karakteristieke dorpspaadjes verdwenen. De erkenning en waardering van die paadjes is tegenwoordig gelukkig gemeengoed geworden.
Kerkpaadjes zijn paadjes die in de loop der eeuwen zijn ontstaan vooral door en voor de mensen uit het buitengebied om zo effectief mogelijk van huis naar kerk te lopen.
De kerkpaadjes zijn ontstaan doordat men vroeger hoeken en bochten zoveel mogelijk afsneed als men naar de kerk liep. Ze zijn allemaal ouder dan 200 jaar.
De nog aanwezige kerkpaadjes zijn:
- Gezwiene Pedje
- Simonnepedje
- Pastoorspaadje
- Torenpaadje
Verdwenen zijn:
- De Hippelpad
- Het Kalverdijkje
- Het Vunderke
- Het Centjespedje
Op de kadasterkaart uit 1830 zijn de paadjes alleen aangegeven als stippellijnen en ze volgen allemaal de perceelscheidingen.
De voormalige gemeenteraad van Moergestel heeft op 28 november 1975 ‘een aantal’ kerkpaadjes tot gemeentelijk monument benoemd.
Het Simonnepedje loopt van de Raadhuisstraat naar de Postelstraat. Het is genoemd naar Simon van Lommel, destijds gemeenteontvanger, looier, herbergier en boer. Het driehoekig stuk grond dat omsloten wordt door het Simonnepedje, Postelstraat en Raadhuisstraat was vroeger in het bezit van de kerk. Het is daarom dat in 1672 de schuurkerk daar heeft gestaan. Die schuurkerk was een nederig gebouw met strodak en muren van fisteldek. Die schuilkerk is tot 1811 in gebruik geweest.
Het pastoorspedje. Pastoor van Doorn ergerde zich er aan dat hij, lopend van de pastorie naar de kerk, zijn toog besmeurde met modder. Hij vroeg aan Mgr. Zwijsen ‘of hij een voetpad mocht laten aanleggen, achter de huizen om door de hoven, om zo onbesmeurd naar de kerk te kunnen lopen’.
Hij kreeg uiteindelijk toestemming en in 1856 kwam het pad tot stand. Pastoor van Rijckevorsel heeft het later laten bestraten.
Het ‘Vunderke’, nu nauwelijks meer te herkennen, liep tussen de boerderij van Willem Wolfs en de achteringang van de school aan de Kloosterlaan. Het kwam uit bij ‘de Loop’, boog dan af bij de Kloostertuin, liep opnieuw met een scherpe bocht weer over ‘de Loop’ (hier zou een vonder gelegen hebben) om uit te monden op de Industrieweg.
Torenpad of van Hultenspedje of het pedje van Jan van Gool loopt van de Kerkstraat naar de Korenstraat. Met de huidige bebouwing loopt het gevaar om zijn karakteristieke uiterlijk te verliezen. Ook het onderhoud laat veel te wensen over.
Centjespedje. Het liep van de Kloosterlaan tussen de panden 53 en 55 , waar vroeger Francisca (Centje) van de Loo woonde naar de Raadhuisstraat. Het mondde uit tussen Bertens en Gosewien van de Wouw.
Gezwiene pedje. Dat liep van de tuin van Gosewien van de Wouw dwars door de weilanden (Gezwiene waai), stak de Kloosterlaan over, doorsneed het perceel waar vroeger de kleuterschool stond en kwam uit op het ‘Vunderke’.
Evenals het ‘Vunderke’ liep vroeger links van het Broothuis ook een weggetje, het ‘Kalverdijkje’. Vroeger werden de zandwegen vaak ‘Dijk’ genoemd, zonder dat er water in de buurt lag. Het ‘Kalverdijkje’ liep richting het Stokske en Zandstraat. Op kadasterkaarten uit 1830 zijn de paadjes alleen aangegeven als stippellijnen en ze volgen allemaal de perceelscheidingen.
De voormalige gemeenteraad van Moergestel heeft op 28 november 1975 een ‘aantal’ kerkpaadjes tot gemeentelijk verklaard. Iets wat men blijkbaar vergeten is, gezien de treurige toestand waarin het Torenpad nu verkeert. Veiligstelling is nu geboden!
Bron: Draaiboek In Gessel staat een huis
Monumentenjaar 1975 , A.A. Smits
